آفتاب نیوز :
دکتر سهیلا برجی افزود: هورمون رشد به این معنا نقش عمده ای در رشد استخوان ها و غضروف ها در دوران کودکی دارد و منجر به قد نهایی فرد و در صورت مواجه شدن بدن با کمبود این هورمون می شود. ، فرد به طور طبیعی به آن قد آخر می رسد.. پایه منحنی رشد از بین رفته است.
وی ادامه داد: سوال مادران این است که چه کار کنند تا فرزندشان کوتاه نیاید. در این زمینه باید بدانیم چه عواملی بر ترشح این هورمون تأثیر می گذارد. یکی از این عوامل خواب منظم است، در کودکانی که دیر می خوابند یا خواب منظمی ندارند، این عامل باعث اختلال در ترشح این هورمون می شود. از آنجایی که بیشترین ترشح این هورمون را در شب و در دو ساعت اول خواب داریم، بنابراین کودکانی که دیر می خوابند یا خواب منظمی ندارند، ترشح این هورمون در آنها مختل می شود.
این پزشک تصریح کرد: نکته بعدی ورزش به خصوص ورزش های طولانی و ملایم است که می تواند تولید این هورمون را افزایش دهد. مصرف کمتر مواد قندی یکی دیگر از عوامل موثر بر ترشح این هورمون است. زیرا هنگام مصرف مواد قندی، ترشح انسولین در بدن افزایش می یابد و افزایش انسولین منجر به کاهش سطح هورمون های رشد می شود.
مدرس دانشگاه علوم پزشکی البرز افزود: توصیه دیگر کاهش وزن است. زیرا چاقی باعث کاهش میزان ترشح هورمون های رشد نیز می شود.
دکتر برجی گفت: هورمون رشد علاوه بر تاثیر بر رشد در متابولیسم بدن نیز موثر است. این هورمون در متابولیسم پروتئین ها، کربوهیدرات ها و لیپیدها نقش دارد. در متابولیسم پروتئین، هورمون های رشد باعث ورود اسیدهای آمینه به سلول و تولید پروتئین می شوند. در واقع باعث افزایش سنتز پروتئین می شود. این هورمون همچنین لیپیدها را از بین می برد و از ورود گلوکز به داخل سلول جلوگیری می کند. این عملکرد باعث افزایش سطح قند خون می شود. بنابراین از آنجایی که این هورمون هم در رشد استخوان ها و هم در متابولیسم بدن موثر است، کمبود آن علاوه بر کوتاه شدن قد در دوره قبل از بسته شدن صفحات رشد، تعدادی از متابولیسم بدن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
وی درباره عواقب ترشح این هورمون افزود: کمبود این هورمون در بزرگسالان باعث کاهش انرژی، خستگی، افسردگی، از دست دادن عضلات بدن، افزایش چربی بدن، مقاومت به انسولین می شود که باعث افزایش بیماری های قلبی عروقی نیز می شود.
این فوق تخصص غدد ادامه داد: در صورت افزایش ترشح این هورمون در بدن باعث ایجاد اختلالاتی در بدن می شود. افزایش هورمون رشد در دوران کودکی منجر به غول‌پیکری می‌شود که در آن فرد بسیار بلند می‌شود و استخوان‌هایش بیش از حد بزرگ می‌شوند. اما اگر در زمان بسته شدن صفحات رشد و بعد از بلوغ این هورمون را افزایش دهیم، بیماری آنها باعث آکرومگالی می شود. در این بیماری در کنار اینکه فرد دچار تعدادی تغییر شکل استخوان های خود می شود، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی نیز در این افراد افزایش می یابد. بنابراین، سطوح پایین و زیاد هورمون رشد مهم است.
در خصوص تشخیص کمبود یا رشد هورمون رشد: در صورت وجود شک بالینی، آزمایش خون درخواست می شود و آزمایشات تحریک و بازداری هورمون رشد و تصویربرداری از صفحات رشد استخوانی بیمار را انجام می دهیم. سپس ارزیابی می کنیم که آیا فرد نیاز به جایگزینی هورمونی دارد یا خیر. همچنین اگر فردی به بیماری های مزمن مانند سندرم ترنر یا بیماری کلیوی مبتلا باشد، باید هورمون رشد را برای فرد تجویز کنیم.
این پزشک خاطرنشان کرد: مهم این است که خوددرمانی با این هورمون را توصیه نکنیم. خرید خودسرانه دارو یا مکمل ها از بازار سیاه اشتباه است.
دکتر برجی درباره داروهای HGH گفت: داروها و مکمل هایی وجود دارند که می توانند به عنوان یک محرک باعث افزایش HGH شده و به درمان آن کمک کنند. اما درمان اصلی تزریق هورمون رشد است و اگر مشخص شد فردی دچار کمبود این هورمون است از آن استفاده می کنیم.
وی تاکید کرد: داروهایی که خارج از فرآیند پزشکی به عنوان داروهای افزایش دهنده عملکرد تبلیغ و به فروش می رسند بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند. در واقع ما قرص هورمون رشد نداریم. داروهای اضافی تجویز شده توسط پزشک واقعاً نقش کمکی دارند. اما متاسفانه تبلیغات مواد مخدر در فضای مجازی زیاد است.
دکتر برجی گفت: بهترین زمان برای معاینه برای غربالگری هورمون رشد زمانی است که احتمال کمبود هورمون رشد و کوتاهی قد وجود دارد. قبل از پوشیدن صفحات رشد، باید یک مرجع وجود داشته باشد. در دختران دو سال پس از قاعدگی و در پسران تا سن 18 سالگی صفحات رشد بسته می شود. بنابراین در صورت وجود نگرانی باید قبل از این زمان به آنها مراجعه شود و در صورت مراجعه بعد از آن اقدام دیگری صورت نخواهد گرفت.
این فوق تخصص غدد ادامه داد: بهترین تخمینی که از فعالیت هورمون رشد داریم بر اساس نمودارهای رشد است، در صورتی که رشد فردی روی نمودار کاهش پیدا کند یا سرعت رشد او مناسب نباشد، باید تحت آزمایش های آزمایشگاهی قرار گیرد.
وی افزود: کمبود هورمون رشد نیز به دلایل دیگری مانند توده یا تومور هیپوفیز یا ضربه به سر یا عفونت مغزی یا جهش ژنتیکی رخ می دهد. اگر علت تاخیر رشد پیدا شد باید علت آن را درمان کرد، اما اگر علت آن پیدا نشد و کوتاهی ارثی مربوط به اختلالات ترشح هورمونی باشد، در صورت رسیدگی به موقع می توان به فرد کمک کرد.
وی افزود: هورمون رشد هورمونی است که توسط غده هیپوفیز قدامی مغز تولید می شود و یک هورمون پروتئینی است. این هورمون عملکرد مهمی در بدن دارد و ترشح آن توسط غده هیپوتالاموس که هورمون رشد تولید می کند، تنظیم می شود. ترشح این هورمون به صورت ضربانی است و ترشح مداوم ندارد.
